ਦਸ਼ਮੇਸ਼ ਪਿਤਾ ਜੀ ਦਾ ਅਨੋਖਾ ਵਰ ਇਸ ਸਥਾਨ ਨੂੰ

ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕਾ ਖਾਲਸਾ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕੀ ਫਤਹਿ ਜੀ ਇਹ ਗੁਰੂਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਗੁੰਗਸਰ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਦਸਵੀਂ ਹੈ ਜੋ ਜੈਤੋ ਦੇ ਕੋਲ ਹੈ ਜੀ। ਇਹ ਪਾਵਨ ਅਸਥਾਨ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਹੈ। ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਇੱਕ ਸਿੱਖ ਦਾ ਭਰੋਸਾ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ ਖਾਤਰ ਗੰਗਾ (ਹਰਿਦੁਆਰ) ਵਿੱਚ ਗੜਵਾ ਡੁੱਬਿਆ ਹੋਇਆ ਇਸ ਸਰੋਵਰ ਵਿਚੋਂ ਕੱਢਿਆ ਅਤੇ ਗੰਗਾ ਦੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਦਾ ਮਹਾਤਮ ਇਸ ਸਰੋਵਰ ਦੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਦੇ ਤੁਲਯ ਫਰਮਾਇਆ। ਸਰੋਵਰ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਹੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਅਸਥਾਨ ਦੀ ਕਾਰ ਸੇਵਾ ਬਾਬਾ ਜੀਵਨ ਸਿੰਘ ਜੀ, ਦਲੀਪ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਸੰਨ 1950-55 ਵਿੱਚ ਸੰਗਤਾਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਕਰਵਾਈ।

ਦੱਸ ਦਈਏ, ਜਦੋਂ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਫ਼ਰੀਦਕੋਟ ਦੇ ਪਿੰਡ ਜੈਤੋ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਇੱਕ ਉੱਚੀ ਟਿੱਬੀ ‘ਤੇ ਡੇਰੇ ਲਾਏ ਹੋਏ ਸਨ ਤਾਂ ਟਿੱਬੀ ਦੇ ਨੇੜੇ ਪਾਣੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਸ ਟਿੱਬੀ ਤੋਂ ਕੁਝ ਦੂਰੀ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਢਾਬ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਪਾਣੀ ਮੌਜੂਦ ਸੀ। ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਟਿੱਬੀ ਤੋਂ ਚੱਲ ਕੇ ਇਸ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਆਏ ਤੇ ਇੱਥੇ ਹੀ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੈਤੋ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲੇ। ਜਦੋਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਆਪਣੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ ਤਾਂ ਦਸਮ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਦੇ ਕੁਰਲਾਉਣ ਦੀ ਅਵਾਜ਼ ਸੁਣਾਈ ਦਿਤੀ।

ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੇਵਾਦਾਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਇਸ ਵਿਰਲਾਪ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਵਾਇਆ ਤਾਂ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਕਿਸੇ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਤੋਂ ਗਊ ਹੱ ਤਿ ਆ ਹੋ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਦੇ ਪਛਾਤਾਪ ਲਈ ਉਹ ਗੰਗਾ ਇਸਨਾਨ ਲਈ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਰਲਾਪ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਉਸ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਨੂੰ ਇਥੇ ਮੌਜੂਦ ਢਾਬ ਵਿੱਚ ਹੀ ਇਸਨਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਵੀ ਗੰਗਾ ਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਸੁਣ ਕਿ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਪਾਸ ਬੈਠੇ ਇਕ ਹੋਰ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਗੁਰੂ ਜੀ ਜੇਕਰ ਇਥੇ ਹੀ ਗੰਗਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਕੀ ਗੰਗਾ ਵਿੱਚ ਇਸਨਾਨ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਗੰਗਾ ਵਿਚ ਰੁੜ੍ਹਿਆ ਮੇਰਾ ਲੋਟਾ ਵੀ ਇਥੋਂ ਮਿਲ ਸਕਦਾ?ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਉਸ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਈ ਤੂੰ ਵੀ ਨੇੜੇ ਹੋ ਕੇ ਵੇਖ ਲੈ, ਹੋ ਸਕਦਾ ਤੇਰਾ ਲੋਟਾ ਵੀ ਮਿਲ ਜਾਵੇ, ਜਦੋਂ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਢਾਬ ਵਿੱਚ ਵੜਿਆ ਤਾਂ ਉਸ ਦਾ ਗੰਗਾ ਵਿਚ ਰੁੜ੍ਹਿਆ ਲੋਟਾ ਉਸ ਦੇ ਪੈਰ ਨਾਲ ਆ ਲੱਗਾ। ਇਹ ਵੇਖ ਕੇ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਨੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ਨਮਸਕਾਰ ਕੀਤੀ ਤੇ ਮਾਫ਼ੀ ਮੰਗੀ। ਇਤਿਹਾਸਕਾਰਾਂ ਦੀ ਮੰਨੀਏ ਤਾਂ ਉਸ ਸਮੇਂ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਇਸ ਜਗ੍ਹਾ ਨੂੰ ਗੰਗਸਰ ਦਾ ਨਾਂਅ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੋ ਵੀ ਇਸ ਜਗ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਸਚੇ ਮਨ ਨਾਲ ਇਸਨਾਨ ਕਰੇਗਾ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ 68 ਤੀਰਥਾਂ ਦਾ ਫਲ ਮਿਲੇਗਾ।

ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਇਸ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਇਕ ਸੁੰਦਰ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਢਾਬ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਇਕ ਸਰੋਵਰ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਦੂਰ ਦਰਾਡੇ ਤੋਂ ਸੰਗਤਾਂ ਆ ਕੇ ਨਤਮਸਤਕ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਥਾਂ ਤੋਂ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਪਿੰਡ ਰਾਮੇਆਣਾ ਵਿਖੇ ਪਹੁੰਚੇ ਤੇ ਉੱਥੇ ਵਿਸ਼ਰਾਮ ਕੀਤਾ। ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਇੱਥੇ ਰੁਕਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਖਿਦਰਾਣੇ ਦੀ ਢਾਬ ਵਲ ਕੂਚ ਕਰ ਗਏ।